Nesta semana tan intensa por mor do Día Internacional das Mulleres, queremos entrevistar a unha das integrantes de ” Meniñas da Saudade”. Foi a primeira formación de gaiteiras exclusivamente feminina na Galiza e no Estado español formada nos anos 60 e que acadou enorme transcedencia alá por onde ía. Mañán, 8 de marzo, daráselle o seu nome a unha rúa ribadense. Ás 19.40 h será o descubrimento da praca, na que moitas das homenaxeadas estarán presentes.
Falamos con Teresa Rodríguez, unha das integrantes máis novas de ” Meniñas da Saudade”
Teresa Rodríguez comezou a tocar a gaita aos 12 anos e foi integrante de “Saudade” dende os comezos da formación ata os cinco anos que durou aproximadamente.
A que anos comezaches a tocar a gaita?E cándo ou como se produce a túa integración na banda de gaiteiras “Meniñas de Saudade”?
De rapaza participaba nas obras de teatro que Don Amando Couto promovía para recadar fondos para o Asilo de Ribadeo. En ditos ensaios propúxome formar, xunto con parte das rapazas que realizabamos as “comedias”, un grupo de gaitas. Así foi como xorde o meu achegamento a este instrumento aos 12 anos.
Unha das trabas que nos impiden ás mulleres aceder en igualdade de condicións ao ámbito público e o papel que nos foi asignado historicamente restrinxido ao fogar, ao ámbito privado. Meniñas da Saudade comeza a ter unha proxección pública e demandan a súa actuación en diferentes lugares do país e da nosa contorna. Todo isto, choca coas normas dos anos 60, mulleres, mozas e con proxección pública. Qué supuxo para ti poder sair da casa tan xoven para tocar frente a un público ?
A día de hoxe, unha pode entender “Saudade” como unha ferramenta de empoderamento da muller e do noso folckore, pero naquel momento o único que nos movía, como rapaciñas que eramos, era a diversión que supoñía reunirnos, a ilusión que provoca a música, a satisfacción de ver ao público entusiasmado, poder viaxar,…
Por aqueles anos non debía ser moi común ver a mulleres formar parte dunha formación musical, e moito menos que o seu conxunto fose integramente feminino. Seguramente vós daquela non erades conscientes deste feito?? Que vos decía a xente ?
A verdade é que eramos conscientes, de feito foron os irmáns Suarez Couto quen no momento de formar este grupo nos comentaron a súa idea de que a formación fose integramente de mulleres. O que realmente nos impactou foi o acollemento tan apoteósico que tivemos. Ningunha de nós se imaxinaba a trascendencia que “Saudade” tería, xa dende o mesmo momento da súa presentación. A pena foi que esta proxección non continuase e que a duración do grupo non se alongase moito máis alá no tempo.
Podes contarnos algunha anécdota dos viaxes ou dunha actuación??
Anécdotas hai moitas, pero o paso do tempo fai algún que outro estrago. Era moi satisfactorio que músicos de diferentes lugares aos que iamos se interesaran en tocar con nós, que para eles fose algo moi especial, como foi o caso da Banda de Música de Celanova. Recordo tamén unha actuación na que, os rapaces novos do lugar, escondéronse debaixo do escenario e entre as tablas do mesmo meteron un pau para intentar levantarnos os pés. O que non imaxinaron eles e que, unha das integrantes do grupo recoñeceu a un deles e, ao baixar do escenario, usaría a súa gaita a modo de vara.
Co paso dos anos como valoras esta experiencia ?
Xa sin o paso do tempo, esta experiencia marcounos dende os seus comezos. Son moitos os recordos agradables que acompañan “Saudade” e grandes amistades as que se crearon.
Sigues tocando a gaita ?? Tocas nas reunións familiares ou só para ti ??
Pois a verdade é que a día de hoxe non toco moito, toco pero non coa constancia daqueles tempos; un vai perdendo dedos a medida que non practica. Pero gosto moito de tocar coa familia. As nosas xuntanzas son moi musicais, todo o mundo participa.
Hoxe en día no panorama musical galego están destacando moitas mulleres e tamén algunhas gaiteiras que ou ben tocan en solitario como Susana Seivane, Mercedes Peón, Cristina Pato ou con algún grupo como Guadi Galego no seu día con Berrogueto. Gostas de escoitar esa música??
Gústame, aínda que, tal vez, me agrada moito máis a música tradicional galega e non tanto a música contemporánea de raíz folcklórica, aínda que escoito moitos estilos de música.
Ribadeo Muller 